Πέμπτη 11 Ιανουαρίου 2024

Το χωριό Κουνάβοι Πεδιάδος !!

 Το χωριό Κουνάβοι Πεδιάδος !!


Η φωτογραφία τραβήχτηκε λίγο ποιο πάνω από το Καταλαγάρι, ανεβαίνοντας για Αρχάνες !!

Όψεις του Ηρακλείου 

21 Ιουλίου 2019

Κυριακή 6 Αυγούστου 2023

Η γιορτή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα, στην εκκλησία του Αφέντη Χριστού, στην κορυφή του Γιούχτα

Ο Γιούχτας αποτελεί το ιερό βουνό των Αρχανών. Βρίσκεται 10km από την πόλη του Ηράκλειου. Έχει υψόμετρο 811 μέτρα και η συνολική του έκταση είναι 4.000 στερέματα. Η ανάβασή του είναι σχετικά εύκολη και η θέα από την κορυφή του, μέσα από τα πεύκα και τα κυπαρίσσια σε αποζημιώνει.
Ο Γιούχτας είναι μυθικό βουνό και αυτό γιατί λένε πως στο βουνό βρισκόταν ο τάφος του Δια. Αυτός ο μύθος ενισχύεται από το γεγονός πως αν το κοιτάξεις από βορειοδυτικά η κορυφογραμμή του θυμίζει έντονα ανθρώπινο πρόσωπο που είναι ξαπλωμένο και κοιτάζει τον Κρητικό ουρανό. 
Ο Γιούχτας ήταν το πρώτο βουνό που έβλεπαν οι Μινωίτες όταν πλησίαζαν τις ακτές τις Κρήτης. Στη κορυφή του είχε οικοδομηθεί ιερό με περίβολο που είχε κυκλώπειο τείχος, μέσα στο ιερό του οποίου ανακαλύφθηκαν λατρευτικά είδωλα ανδρών και γυναικών. Στη βόρεια πλευρά του Γιούχτα, στη θέση Ανεμόσπηλια, βρέθηκε μινωϊκό ιερό που καταστράφηκε από σεισμό, μέσα στο οποίο βρέθηκαν τέσσερεις ανθρώπινοι σκελετοί, από τους οποίους ο ένας σε ιδιαίτερη θέση. 
Τη μινωική λατρεία στην ιερή κορυφή τη διαδέχθηκε η χριστιανική λατρεία του Αφέντη Χριστού. Πρόκειται για έναν τετράκλιτο ναό, από τους ελάχιστους που υπάρχουν. Το βορειότερο μέρος είναι αφιερωμένο στους Αγίους Αναργύρους, το επόμενο στους Αγίους Αποστόλους, το τρίτο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος και το νότιο, κτισμένο το 1443, είναι αφιερωμένο στην Αγία Ζώνη. Το εσωτερικό της εκκλησίας δεν έχει τοιχογραφίες, μόνον φορητές εικόνες. Στον εξωτερικό χώρο υπάρχει ένας τεράστιος ξύλινος σταυρός που φωταγωγείται τις μέρες του πανηγυριού.
Το εκκλησάκι εορτάζει στις 6 Αυγούστου και όλο σχεδόν τον Αύγουστο το βουνό φωταγωγείται και φαίνεται η κορυφή του από το Ηράκλειο. Πλήθος πιστών ανεβαίνουν για να προσκυνήσουν από μονοπάτι πεζοί. Κάθε χρόνο, πολλοί είναι οι προσκυνητές που ανεβαίνουν στο βουνό που εκτός από το προσκύνημα έχουν την τύχη να θαυμάσουν και το πανέμορφο ηλιοβασίλεμα.
Το εσωτερικό της εκκλησίας δεν έχει τοιχογραφίες, μόνον φορητές εικόνες. Στον εξωτερικό χώρο υπάρχει ένας τεράστιος ξύλινος σταυρός που φωταγωγείται τις μέρες του πανηγυριού (6 Αυγούστου) και μια δεξαμενή βρόχινου νερού (σαρνίτσα), που σύμφωνα με την παράδοση έσκαψαν με τα νύχια τους οι δομινικανές καλόγριες που ζούσαν εκεί την εποχή της Ενετοκρατίας.
Η θέα από το ασβεστωμένο ξωκλήσι, που κρέμεται πάνω από τους δυτικούς γκρεμούς του Γιούχτα, είναι συγκλονιστική. Στο μοναστήρι οδηγεί χωματόδρομος από τις Αρχάνες. 
 
Το μοναστήρι λειτούργησε κατά την Ενετοκρατία και ήταν πολύ γνωστό στους ταξιδιώτες που έρχονταν στον Γιούχτα για να δουν το μέρος όπου οι αρχαίοι τοποθετούσαν το τάφο του Δία. Κάτω από την εκκλησία υπάρχουν τα Κελιά των Καλογράδων, που σαν Μετέωρα κρέμονται στους βράχους. Πρόκεται για ένα κτίριο τριώροφο που έχει χτιστεί σε ένα πολύ δύσβατο και μη ορατό σημείο. Πολλοί πιστεύουν ότι εκεί ήταν και το ερημητήριο του Αγίου Παύλου.
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Αφέντης Χριστός χτίστηκε από ένα ναυτικό, ο οποίος ναυάγησε στο Κρητικό πέλαγος και, βλέποντας από τη θάλασσα την κορυφή του Γιούχτα, έκανε τάμα πως, αν σωνόταν, θα έφτιαχνε εκεί εκκλησία στο Χριστό. Σώθηκε, πήρε εργάτες κι άρχισαν το χτίσιμο. Στις εργασίες συμμετείχε και ο ίδιος, αλλά εκεί που προσπαθούσε να βάλει μια μεγάλη πέτρα στη δυτική πλευρά της εκκλησίας, γλίστρησε κι έπεσε στον γκρεμό. Οι εργάτες τον νόμισαν νεκρό, γι' αυτό όταν τον είδαν να ανεβαίνει μετά από λίγο με την πέτρα στα χέρια, τον πήραν για φάντασμα. Απ' ό,τι φαίνεται, ο ναυτικός είχε... θεϊκή εύνοια. Πέφτοντας είπε «Σώσε με Χριστέ μου και θα σου κάνω τέσσερα ιερά» και σώθηκε για δεύτερη φορά. Γι’ αυτό ο Αφέντης Χριστός είναι τετράκλιτος. 
Η βλάστηση είναι κυρίως θαμνώδη, κυρίως φρύγανα όπως το αχηνοπόδι, η αγκαραθιά, τα πρινάρια. Πολύ γνωστό επίσης είναι και το δίκταμο του Γιούχτα. Πολλά κορίτσια στο παρελθόν είχαν κάνει την προίκα τους από αυτό.  Συνολικά 360 φυτά έχουν καταγραφή στον Γιούχτα.
Η οικολογική αξία του Γιούχτα όσον αφορά την πανίδα έγκειται στο γεγονός ότι το βουνό αποτελεί το μοναδικό φυσικό οικοσύστημα στην ευρύτερη περιοχή, σε συνδυασμό με το γειτονικό φαράγγι του καιράτιου ποταμού, δημιουργεί ένα μοναδικό καταφύγιο για αρκετά είδη ζώων.
Έχουν παρατηρηθεί πάνω από 40 είδη πουλιών, ανάμεσα τους υπάρχουν είδη σπάνια ή και απειλούμενα, όπως το γεράκι της Ελεονώρας, και ο γύπας. Στη νοτιοδυτική πλευρά του βουνού υπάρχουν αποικίες γυπών οι οποίες είναι γνωστές από πολύ παλιά, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Γιούχτας έχει ανακηρυχτεί από το 1982 ως Σημαντικός Βιότοπος σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και μεταγενέστερα (1989) εντάχθηκε στον κατάλογο για τους Διεθνείς Ορνιθοβιότοπους. Επίσης έχει ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο NATURA 2000, για την διατήρηση των φυσικών οικοτόπων, καθώς και της άγριας χλωρίδας και πανίδας. 

Δευτέρα 15 Αυγούστου 2022

Νεραϊδόσπηλιος Κρήτης: Ο μυστηριώδης τόπος γέννησης της θεάς Αθηνάς

Το φαράγγι Κουνάβων - Αστρακών - Καρτερού είναι το μεγαλύτερο της περιοχής του Ηρακλείου, μήκους 22 χλμ περίπου. Βρίσκεται ανατολικά της πόλης του Ηρακλείου, στους (πρώην) Δήμους «Ν. Καζαντζάκης», Επισκοπής και Νέας Αλικαρνασσού.
Ξεκινάει βορειοδυτικά από τη θέση Κολομόδι και καταλήγει στον Πρασσά και στον Καρτερό Χάρη σε ένα έργο με συνεργασία των δήμων, ένα μονοπάτι -που βρίσκεται μάλιστα σε εξέλιξη ώστε να γίνει προσβάσιμο σε όλο του το μήκος. Εδώ  σύμφωνα με τον μύθο και κατά τον Δ. Σικιελιώτη γεννήθηκε η Θεά Αθηνά:
«Μυθολογούσι δε και την Αθηνάν κατά την Κρήτην εκ Διός εν τας πηγάς του Τρίτωνος ποταμού γεννηθήναι, διό και Τριτογένειαν ονομασθήναι.» 
(μτφ. Αναφέρουν το μύθο, ότι και η Αθηνά γεννήθηκε στην Κρήτη, από τον Δία, στις πηγές του ποταμού Τρίτωνα και γι αυτό λεγόταν Τριτογένεια»)

Στο Νεραϊδόσπηλιο των Αστρακών, το οποίο είναι μέσα στο φαράγγι του Καρτερού Κρήτης, εδώ και χρόνια υπάρχουν ιστορίες για «νεράιδες». Πρόκειται για μικρό σπήλαιο, που σύμφωνα με τον Paul Faure αποτελούσε το ιερό της Τριτογένειας Αθηνάς όπως αναφέρει ο Διόδωρος ο Σικελιώτης σε κείμενο του (Βιβλίο 5, 72-73). Ο θρύλος αναφέρει ότι το σπήλαιο αποτελεί κατοικία των νεράιδων. Γύρω από το Νεραϊδόσπηλιο των Αστρακών υπάρχουν πολλές πηγές και σχισμές από τις οποίες βγαίνει νερό οι πηγές του ποταμού Τρίτωνα (έτσι λεγόταν ο Καρτερός Ηρακλείου κατά τους αρχαίους Έλληνες).
Σύμφωνα με τους ντόπιους τα πλάσματα αυτά  χρησιμοποιώντας τις μαγικές τους ικανότητες, εκπληρώνουν κάθε επιθυμία των θνητών που προσπαθούν να πιουν από το "αθάνατο" νερό τους. Λένε ότι όποιος ξεδιψάσει από το σπήλαιο αυτό, διώχνει μια για πάντα λύπες και δυσάρεστα γεγονότα! Γύρω από το Νεραϊδοσπήλαιο των Αστρακών υπάρχουν οπές και σχισμές από τις οποίες αναβλύζει το μαγεμένο ύδωρ και συνοδεύεται από ένα ελαφρύ κλάμα που εμφανίζεται μετά από έντονη βροχόπτωση. Το ανεξήγητο φαινόμενο που συμβαίνει συχνά πυκνά σήμερα, προέρχεται από τα «Δάκρυα της Νεράιδας». Ανά τακτά χρονικά διαστήματα, μετά από πλημμύρες, τα νερά θολώνουν. Παρόλο που τα χρόνια κυλούν, η χημική σύσταση δεν μπορεί να αναλυθεί.
Μεγάλης ηλικίας αγρότες ομολογούν πως κατάφεραν να εντοπίσουν τις Καλές Κυράδες που γελούσαν ασταμάτητα μεταξύ τους. Μιλούν για αερικά, για πλάσματα που προέρχονται από έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο. Οι Καλούδες, ή Ξωνέρια, ή Καλομοίρες συνομιλούν μεταξύ τους τηλεπαθητικά, γεγονός που δικαιολογεί το γεγονός ότι η περίεργη ομιλία μοιάζει με στιγμιαία ηχώ, σύμφωνα με τις μαρτυρίες.
Ουδείς δεν μπορεί να μιλήσει με σιγουριά εάν πρόκειται για την αληθινή ύπαρξη των άυλων οντοτήτων που ταράζουν τα ήρεμα νερά της τοπικής κοινωνίας. Οι πιο ορθολογιστές κάνουν λόγο για ήχους που βγαίνουν από τις δεκάδες οπές του σπηλαίου και δημιουργούν την ψευδάισθηση της ομιλίας! Ωστόσο οι νεράιδες αποτελούν παράδοση για την περιοχή. Πολλοί επιλέγουν το συγκεκριμένο προορισμό για να μετατρέψουν το παιδικό όνειρο σε αληθινό και να σε συναντήσουν τις νεράιδες των θρύλων!
Λέει λοιπόν ο θρύλος, όπως τον έχει καταγράψει και ο Βασίλης Γ. Χαρωνίτης στο βιβλίο του «Η Κρήτη των Θρύλων» ότι:
«στο Νεραϊδόσπηλιο των Αστρακών που βρίσκεται μέσα στο φαράγγι του Καρτερού, πήγαιναν οι Νεράιδες και χόρευαν. Ώσπου μια νύχτα, ένας νέος, καλός λυράρης, άκουσε το τραγούδι τους και από περιέργεια μπήκε στη σπηλιά. Κι εκεί τις είδε! Οι Νεράιδες, με ξέπλεκα μαλλιά, πεπλοντυμένες, λουσμένες στο φως μιας αιώνιας άνοιξης, χόρευαν!. Συνεπαρμένος, έπιασε χωρίς να το καταλάβει τη λύρα του και τις συνόδεψε στο χορό. Οι Νεράιδες ακολούθησαν το παίξιμό του και ξετρελάθηκε ο νέος από τα όσα γίνηκαν μπροστά του…. Το επόμενο και το μεθεπόμενο βράδυ, οδηγημένος από κάποια αόρατη δύναμη, βρέθηκε πάλι στη σπηλιά και με τη λύρα του έπαιζε ασταμάτητα για τις Νεράιδες που χόρευαν. Σιγά σιγά, η ματιά του σταμάτησε πάνω σε μια απ' αυτές και δεν χόρταινε να την κοιτάζει! Ήταν ερωτευμένος μαζί της! Όταν το συνειδητοποίησε, πήγε σε μια γριά πολύξερη και ζήτησε τη βοήθειά της. Η γριά, αφού τον άκουσε με προσοχή, του είπε πως άμα πλησιάζει η ώρα να λαλήσουν οι πετεινοί (οπότε χάνονται οι Νεράιδες), ν' αρπάξει από τα μαλλιά εκείνη που αγαπούσε και να μην την αφήσει με κανέναν τρόπο. Ήρθε το βράδυ και ο νέος πήρε τη λύρα του και πήγε στη σπηλιά, όπου άρχισε να παίζει όσο γλυκύτερα μπορούσε, χορευτικούς σκοπούς. Σε λίγο, παρουσιάστηκαν οι Νεράιδες και πιάστηκαν στο χορό. Λίγο προτού λαλήσουν οι πετεινοί, ο νέος άφησε τη λύρα του και έκαμε όπως τον είχε συμβουλέψει η γριά. Η Νεράιδα αντιστάθηκε με λύσσα, αγρίεψε, έβαλε τις φωνές, μα τίποτα! Ο νέος την κρατούσε γερά! Άρχισε τότε να μεταμορφώνεται πότε σε σκύλο, πότε σε φωτιά, πότε σε φίδι, πότε σε καμήλα, αλλά ο λυράρης την κρατούσε γερά από τα μαλλιά και δεν την άφηνε. Ξαφνικά, λάλησαν οι πετεινοί κι οι άλλες Νεράιδες εξαφανίστηκαν. Τότε εκείνη που κρατούσε ο νέος ξανάγινε πανέμορφη, όπως ήταν πριν και τον ακολούθησε στο σπίτι του. Έζησε μαζί του ένα χρόνο, του γέννησε ένα γιο, αλλά τη μιλιά της δεν την άκουσε ποτέ! … Ξαναπήγε λοιπόν στη γριά και της ζήτησε τη συμβουλή της. Εκείνη του ορμήνεψε να πυρώσει καλά το φούρνο κι ύστερα να πάρει το παιδί από τα χέρια της γυναίκας του, να κάνει πως θα το πετάξει μέσα στο φούρνο και να πει: «Δε μου μιλείς; Τότε ρίχνω κι εγώ το παιδί σου στο φούρνο». Ακολούθησε πιστά τη συμβουλή της, μα τη στιγμή που έκανε ότι θα έριχνε το παιδί στη φωτιά, η Νεράιδα χίμηξε πάνω του σέρνοντας φωνή: "Μη σκύλε το παιδί μου!". Του τ' άρπαξε από τα χέρια και έγιναν άφαντοι, μάνα και παιδί μαζί. Απελπισμένος τους αναζήτησε με φωνές, παρακάλια και κλάματα, αλλά μάταια. Η Νεράιδα - μάνα και το παιδί, δεν ξαναφάνηκαν πια. Πήγε λένε στις αδελφές της, αλλά αυτές δεν τη δέχτηκαν. Δεν της συχώρεσαν το ότι άφησε άνθρωπο και την άγγιξε και τη μόλυνε. Γι' αυτό αναγκάστηκε και πήγε λίγο πιο πέρα σε μια βρύση που τη λένε Λούτρα. Εκεί τη βλέπουν δυο - τρεις φορές το χρόνο να κρατεί το παιδί στην αγκαλιά της και να κλαίει. Τα δάκρυά της πέφτουν πάνω στο νερό και το θολώνουν, γι' αυτό τα νερά του Νεραϊδόσπηλιου εμφανίζονται θολά πότε – πότε»

 

omadaorfeas

Κυριακή 24 Ιανουαρίου 2021

Φωτογραφίες από τα παλιά

Οχάιο 1948 !
Τότε που η Αμερική φάνταζε για μας εδώ ως χώρα μαγική και το δολάριο έρεε ! Τις περισσότερες φορές η πραγματικότητα ήταν διαφορετική.
Βέβαια η ζωή εκεί ήταν καλύτερη από την Ελλάδα!
Και έτσι φθάσαμε στο σήμερα η ιστορία επαναλαμβάνεται με τον χειρότερο τρόπο, γιατί όλα τα δυνατά μυαλά έχουν φύγει από την Ελλάδα λόγο της κρίσης και δυστυχώς οι περισσότεροι Χωρίς γυρισμό. Κρίμα κι' άδικο!
Τα περασμένα Χρόνια οι μετανάστες ήταν φτωχοί άνεργοι και ζητούσαν Μόνο δουλειά κι ότι να 'ναι.
Οι περισσότεροι τα βρήκαν δύσκολα και βρέθηκαν να πλένουν πιάτα ή σε κάποια γαλαρία ή ακόμα χειρότερα εγκαταστάτες γραμμών τρένων.
Σήμερα φεύγουν όλοι οι επιστήμονες με δύο και τρία πτυχία!
Τώρα στη φωτογραφία μας.
Είναι ο Μανώλης Παπαδάκης (του Θεοδόση) με την γυναίκα του Αγγελική η οποία ήταν από τις Κορφές Μαλεβυζίου, καθισμένοι .
Από αριστερά η κόρη τους Δωροθέα και ο γιος τους ο Θεοδόσης.
Στη μέση Καλλιόπη Καλαϊτζάκη του Πέτρου, ανιψιά του Μανώλη, κόρη της αδερφής του Αριστέας, που μόλις είχε φθάσει στην Αμερική με πρόσκληση του για να την παντρέψει! Έτσι γινόταν τότε!
Ευχαριστώ πολύ Βαγγελιώ Βαρδαβά, ανιψιά της Καλλιόπης που μου έδωσε την φωτογραφία και την άδεια ανάρτησης.
 
Η φωτογραφία πρέπει να είναι σίγουρα το1956!
Δεν τους γνωρίζω όλους, από αριστερά η γιαγιά μου η
Ανδριανή, στη μέση ο Βραχασόπετρος, ο Θείος Αριστείδης,
ο Γιάννης του, η Θεία Αριστείδενα και τέρμα δεξιά η Κωστούλα Η Σαμπαθιανάκη, η Κατίνα του Κουμπανάκη.
 
Να θυμηθούμε αγαπημένα μας πρόσωπα από την φωτό. Απο αρ, καθήμενες: η Μαρία Κουμπανάκη (αδελφή του θείου Αριστείδη) η Σαμαρτζίνα, η Βαγγελιώ σύζ. Μιχ. Χρονάκη, η γυναίκα του ΒραχασόΠετρου (Καλαϊτζάκη με το κατάλευκο μαλλί), στη μέση η εξαδέλφη μου Μαρίνα Αριστείδη Χρονάκη, η Κούλα Νικ. Πετράκη με το μωρό, η μητέρα της η Άννα του Θοδωράκη (σύζ. Νικ. Πετράκη), η γιαγιά μου (μάνα του πατέρα μου) Ανδριανή το γένος Βαρελτζάκη ή Βουκυκλάκη.Όρθιες από αρ. Κωστούλα Σαμπαθιανάκη (του τσαγκάρη) η Κατίνα Κουμπανάκη (σύζ. Λεωνίδα Παπαδάκη, κόρη του Πέτρου Σαμαρτζή -όνομα δεν ξέρω- έμοιαζε πολύ στην μητέρα της, Ο Χρίστος Θεοδ, Χρονάκης, Κώστας Δράκου Χρονάκης (σύζ, της Αντωνίας Βαριτάκη) δίπλα τον νεαρό -δεν θυμάμαι-, η θεία μου η Κατίνα Αριστείδαινα (αδελφή του πατέρα μου με τα μαύρα.) η Αρετή ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ) όρθιος στη πόρτα ο εξάδελφος μου Γιάννης Αριστ. Χρονάκη, αμέσως κάτω ο Γιάννης ο παπουτσής (Τσούμπας) σύζ. της Κούλας στην άκρη επάνω από την γιαγιά μου η Αριστέα Σαμπαθιανάκη (του τσαγκάρη). Τους υπόλοιπους ενδιάμεσα στη παρέα και τα παιδιά,όποιος αναγνωρίσει ας μας τους αναφέρει........
 

Σάββατο 14 Νοεμβρίου 2020

A Day in The Life of Europe’s Most Southern Island - Kounavi, Crete

Taking the overnight boat from Athens to Crete island once a month for 25 years to reach my Mother's village, the views encountered and thoughts that come to my mind from this traveling. Why my Athens routine world is put there into a semicolon.

For the past 25 years, about once a month, I take the overnight boat from Athens to Crete Island. The moment of boat entry, early morning, into Heraklion harbor is very special. As the sun prepares to rise, the clouds take a particular color and the rays reveal Koules, the Venetian fortress and old walls, among the longest city walls in Europe. KTEL, the intercity green bus, takes me to my Mother’s village.
The ride is a total antithesis to the ride in the Capital. Climbing hills, the blue sea behind getting further and lower, the fields interchange between olive groves, vineyards and rocky parts with greenery, a changing color pallet according to the season. 
My favorite moment is when my eyes salute from the bus window, Knossos palace, the living symbol of Minoan civilization, the living myth of Labyrinth with Minotaurus, Further up a stone water bridge appears above us, an early 17th century Venetian arched aqueduct that sends out a screaming silence.
 
The blue and white five-dome Christ Savor byzantine church is what stands out first from Kounavi village, my final destination. 
The brown and stone colors of the tiled houses make a playful antithesis with the Aegean color of the cathedral church.
It is an old village, its name likely Latin that the earliest record to it is on a Venetian document of year 1212. 
Every time I reach Kounavi, it is a travel to another dimension. 
My Athens routine world is put into a semicolon; this village is dotted with all kinds of everything: fresh soil and old legends, beaten nature and unbeaten traditions, stone, wood and mud houses that maintain some Minoan features, green herbs, olive oil, and wine.
Aged people with mustache, white hair and wrinkled face still meet daily at kafenion for Greek coffee and news exchange. 
And when the sun sets behind Juhtas Mountain, the one with the human face shape peak believed to be Zeus burial place, I know I have spent a day in the life of a special island at the southern point of Europe.
 

Πέμπτη 6 Αυγούστου 2020

Ιερός Ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος

O Βυζαντινός Ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος
στους Κουνάβους
Ο ναός αυτός μοναδικός στο είδος του, έχει στο κέντρο ένα μεγάλο τρούλο και γύρω απʼ αυτόν τέσσερις μικρότερους σε σχήμα σταυρού.